ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೆರೆನ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಜಾತಿಗುಲಾ ಆ ಜಾತಿಗೊಂಜಿ ಕುಲದೇವೆರ್,ದೇವೆರೆಗ್ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿನ ದೇವಸ್ಥಾನೊಲ್ ನಮ್ಮ ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕೊಡುಂಡ್.ಆ ಪ್ರಕಾರ ವಿಶೇಷವಾದ್ ತುಳುನಾಡುಡ್ ಮೊಗವೀರೆರ್,ಬಿರುವೆರ್,ಬಂಟೆರ್ ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಜಾತಿದಕುಲು ಮೂಲೊಡ್ದಿಂಚಿಲಾ ಇತ್ತುದ್,ಈ ಜಾತಿದ ಜನಕುಲ್ ತನ್ನವೇ ಆಯಿನ ಕುಲದೇವೆರೆನ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತೊಂದ್ ಬರೊಂದುಲ್ಲೆರ್.
ಕಡಲಪ್ಪೆನ ಜೋಕುಲು ಪಂಡುದೇ ಪುಗಾರ್ತೆನ್ ಪಡೆಯಿನ ಮೊಗವೀರ ಜಾತಿದಕುಲು ಬಾರಕೂರುದ ಬೆಣ್ಣೆಕುದ್ರುಡುಪ್ಪುನ ಕುಲಮಹಾಸ್ತ್ರಿ ಅಪ್ಪೆನ್ ಕುಲದೇವತೆಯಾದ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತೊಂದ್ ಬತ್ತೆರ್.ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆದ ಬ್ರಹ್ಮಾವರ ತಾಲೂಕುದ ಹಂದಾಡಿ ಗ್ರಾಮೊಡುಪ್ಪುನ ಬಾರಕೂರುದ ಬೆಣ್ಣೆಕುದ್ರುಡುಪ್ಪುನ ಕುಲಮಹಾಸ್ತ್ರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ 1926 ಡ್ ದ.ಕ.ಮೊಗವೀರ ಮಹಾಜನ ಸಂಘೊಡ್ದ್ ಜೀರ್ಣೋದ್ದಾರ ಆದ್,ಕೇರಳದ ರಾಜ್ಯ ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲೆದ ಉಪ್ಪಳಡ್ದ್ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲೂಕುದ ಮಣೂರುಮುಟ್ಟ ಮೊಗವೀರೆರ್ ಕುಲದೇವಿಯಾದ್ ಆರಾಧನೆ ಮಲ್ತೊಂದ್ ಬರೊಂದುಪ್ಪುನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಆದುಂಡ್.
ಮೊಗವೀರ ಇತಿಹಾಸೊಡೇ ಪುಗಾರ್ತೆನ್ ಪಡೆದಿನ ಗುರುಪರಂಪರೆನ್ ಪಡೆತೊಂದ್ ಬೈದಿನ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ ಜೀರ್ಣೋದ್ದಾರಾವಸ್ಥೆಡುಪ್ಪುನಗ ಇಂಚಪ್ಪೊಗ್ ಮೊಗವೀರೆರ್ನ ಕುಲರತ್ನ ಕೊಡುಗೈ ದಾನಿ ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೀನುಗಾರ ಸಮುದಾಯದ ಮುಖಂಡೆರಾದುಪ್ಪುನ ನಾಡೋಜ ಡಾ.ಜಿ.ಶಂಕರ್ ಮೆರೆನ ಮುತಾಲಿಕೆಡ್ ದ.ಕ.ಮೊಗವೀರ ಮಹಾಜನ ಸಂಘ ಬೊಕ್ಕ ಸಮಾಜದ ಸರ್ವೆರೆನ ಸಹಕಾರೊಡ್ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಆತುಂಡ್.
ದುಂಬುದ ಪೀಳಿಗೆದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನೆ ಮಲ್ತಿನ ಆನಿದ ಮೊಗವೀರ ಸಮಾಜದ ಹಿರಿಯೆರ್ ಬಾರಕೂರುದ ಬೆಣ್ಣೆಕುದ್ರುಗ್ ಸರಿಯಾಯಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಇತ್ತುಜಿ,ಬೊಕ್ಕ ಸೀತಾ ತುದೆಟ್ ಸುತ್ತುಪಾಡ್ದಿನ ಬೆಣ್ಣೆಕುದ್ರು ದ್ವೀಪೊಡ್ ಜಾಗೆದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತಿನೆಡ್ದಾವರ ನನ ದುಂಬಗ್ ನಡಪುನ ಜಾತ್ರೆದ ಪೊರ್ತುಡ್ ಸಮಾಜದ ಸಮಸ್ತ ಭಾಂದವೆರ್ ಸೇರಿನಪಗ ಅನಾನುಕೂಲ ಆಪುಂಡ್ ಪನ್ಪಿನ ದಿಟ್ಟಿಡ್ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲೆದ ಉಪ್ಪಳಡ್ದ್ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ,ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲೂಕುದ ಮಣೂರುಮುಟ್ಟ ಜನಕ್ಲೆಗ್ ಅನುಕೂಲ ಆಪಿಲೆಕ್ಕ ಬಾರಕೂರು ಮಂಗಳೂರು ಹೋಬಳಿದ ಮಧ್ಯಭಾಗೊಡ್ ಮೊಗವೀರ ಸಮುದಾಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ,ಬೊಕ್ಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರೊನ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ಪೊಡ್ ಪನ್ಪಿನ ಉದ್ದೇಶೊಡ್ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಕಾಪು ತಾಲೂಕು,ಬಡಾ ಗ್ರಾಮದ ಉಚ್ಚಿಲೊಡ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾದಿಗ್ ತಾಗುದ್ 18 ಎಕರೆ ಜಾಗೆನ್ ಮೊಗವೀರ ಸಮುದಾಯದ ಹಿತಚಿಂತಕೆರ್ ದ.ಕ.ಮೊಗವೀರ ಮಹಾಜನ ಸಂಘದ ಆನಿದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆರಾಯಿನ ದಿವಂಗತ ಉದ್ಯಾವರ ಸದಿಯ ಸಾಹುಕಾರೆರ್, ದ.ಕ.ಮೊಗವೀರ ಮಹಾಜನ ಸಂಘೊಗ್ ದಾನವಾದ್ ಕೊರ್ದ್ 1957ಡ್ ದಿ| ಸದಿಯ ಸಾಹುಕಾರೆರ್ನ ಮುಂದಾಳತ್ವ ಡ್ ಸಮಸ್ತ ಮೊಗವೀರೆರೆನ ಆಶಯದಂಚ ಉಡುಪಿ ಕುಕ್ಕಿಕಟ್ಟೆದ ವೇದಮೂರ್ತಿ ಆಗಮ ತಜ್ಞ ದಿ.ಕೆ.ಪಿ.ರಾಮಕ್ರಷ್ಣ ತಂತ್ರಿ ಮೆರೆನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನೊಡ್ ಮೊಗವೀರೆರೆನ ಕುಲದೇವಿಯಾಯಿನ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಲ್ತೆರ್.ಕ್ರಮೇಣ ಉಚ್ಚಿಲ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ನಗರ ಮೊಗವೀರ ಸಮುದಾಯದ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರ ವಾದ್ ಮೂಡ್ದ್ ಬತ್ತುಂಡ್.
ಸಾರ ವರ್ಷ ಇತಿಹಾಸ ಉಪ್ಪುನ ಮೊಗವೀರ ಸಮಾಜದ ಸಂಘಟನೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗೊಡ್ ಆದರ್ಶ ಬೊಕ್ಕ ಅನುಕರಣೀಯ.ಮುಲ್ಪ ಮೊಗವೀರ ಸಮಾಜದ ಮುಖ್ಯ ಕಸುಬು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ, ಕಡಲಪ್ಪೆನ ಜೋಕುಲು ಪಂಡುದೇ ಪುಗಾರ್ತೆನ್ ಪಡೆದಿಪ್ಪುನ ಮೀನುಗಾರೆರೆಗ್ ಸದಾ ರಕ್ಷಣೆ ಕೊರೊಂದ್ ಬರೊಂದುಪ್ಪುನ ಭಕ್ರವತ್ಸಲೆ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿ ಮೊಗವೀರೆರೆನ ಕುಲದೇವತೆ.ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗ್ ದಾದಾಂಡಲಾ ಸಮಸ್ಯೆ ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತುಂಡ ಮಾತೆರ್ ಒಟ್ಟಾದ್ ಮುಲ್ಪನೇ ಸಭೆ ಮಲ್ತುದ್ ಸಮಸ್ಯೆಗ್ ಪರಿಹಾರ ಅತ್ತುಂಡ ಪ್ರತಿಭಟನೆದ ತೀರ್ಮಾನ ದೆತೊನುವೆರ್.
1957ಡ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಆಯಿನ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ 63 ವರ್ಷೊಡ್ ಅವಿಭಜಿತ ದ.ಕ.ಜಿಲ್ಲೆದ ಪುಗಾರ್ತೆದ ದೇವಾಲಯೊಡ್ ಒಂಜಾತುಂಡ್.ಕಡಲಪ್ಪೆ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಸದಾ ರಕ್ಷಣೆ ಕೊರೊಂದ್,ಮೊಗವೀರ ಸಮುದಾಯದ ಕುಲದೇವೆರಾಂಡಲಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕೆರ್ ಜಾತಿ,ಮತ,ಭೇದ ಉಪ್ಪಂದೆ ಭಕ್ತವತ್ಸಲೆ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪಿಣಿಯಾದ್ ಭಕ್ತಾಭಿಷ್ಟ ಪ್ರದಾಯಿನಿ ಆಯಿನ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿನ ಸನ್ನಿಧಾನೊಗ್ ಬತ್ತುದ್ ದೇವಿನ ಅನುಗ್ರಹೊಗ್ ಪಾತ್ರರಾಪೆರ್.ಜಾತ್ರೆ ನಡಪುನ ಪೊರ್ತುಡುಲಾ ಮಾತಾ ಜಾತಿದ ಬಂಧುಲ್ ಸೇರ್ದ್ ದೇವಿನ ಕ್ರಪೆಕ್ ಪಾತ್ರರಾಪೆರ್.
ಉಚ್ಚಿಲ ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಆದಿತ್ತುದ್,ಬಲಿಕಲ್ಲು,ಧ್ವಜಸ್ತಂಭ ಲಕ್ಷ್ಮೀತೀರ್ಥ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು.ಗರ್ಭಗುಡಿತ್ತ ಬಲಭಾಗದ ಪಿರಭಾಗೊಡ್ ಪ್ರಸನ್ನ ಗಣಪತಿ ಗುಡಿ,ದೇವಸ್ಥಾನದ ಪಿರಭಾಗದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗೊಡ್ ನಾಗಬನ ಉಂಡು.ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗೊಡ್ ಓಲಗ ಮಂಟಪ ಇತ್ತುದ್ ಗರ್ಭಗುಡಿತ್ತ ದುಂಬುಡ್ ತೀರ್ಥ ಮಂಟಪ ಉಂಡು.ಪರಿವಾರ ದೇವೆರಾದ್ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗೊಡ್ ಶಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಿಣಿ ಶ್ರೀ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವೆರೆನ ದರ್ಶನ ಸೇವೆಲಾ ಮುಲ್ಪ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ್ ನಡಪುಂಡ್.
ನಿತ್ಯ ಪೂಜೆಲೆನ್ ಉಚ್ಚಿಲ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕ್ಷೇತ್ರಾಡಳಿತ ಸಮಿತಿದ ಇತ್ತೆದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆರಾಯಿನ ಶ್ರೀ ವಾಸುದೇವ ಸಾಲ್ಯಾನ್ ರೆನ ನಿರ್ದೇಶನೊಡ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ತಂತ್ರಿಲಾಯಿನ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ತಂತ್ರಿಲೆನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನೊಡ್ ಉಚ್ಚಿಲ ವೆಂಕಟ ನರಸಿಂಹ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಬೊಕ್ಕ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಸಹೋದರೆರೆನ ಪೌರೋಹಿತ್ಯೊಡ್ ನಡಪುಂಡ್.ಪ್ರತೀ ವರ್ಷ ಮೀನಮಾಸದ ಪುಣ್ಣಮೆದಾನಿ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ ಆದ್,ಮರುದಿನತ್ತಾನಿ ಮಹಾರಥೋತ್ಸವ ,ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅನ್ನಸಂತರ್ಪಣೆ ನಡಪುಂಡ್.ಆಶ್ವೀಜ ಮಾಸೊಡ್ 9 ದಿನ ನವರಾತ್ರಿ ಉತ್ಸವ,ವಿಜಯದಶಮಿದಾನಿ ಮಹಾಚಂಡಿಕಾಯಾಗ ಬೊಕ್ಕ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸೊಡ್ ದೀಪೋತ್ಸವ ನಡಪುಂಡ್.
ಕರಿನ ವರ್ಷ ಸಮಾಜ ಬಂಧುಲೆನ ಆಶಯದಂಚ ಜ್ಯೋತಿಷಿ ಮಾಧವನ್ ಪೊದುವಾಳ್ ರ್ ದೀಯಿನ ಅಷ್ಟಮಂಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಡ್ದ್ ತೋಜಿಬತ್ತಿಲೆಕ್ಕ ಶಿಥಿಲವಾಯಿನ ದೇವೆರೆನ ಗರ್ಭಗುಡಿ ಬೊಕ್ಕ ಸುತ್ತು ಪೌಳಿನ್ ಶಿಲಾಮಯ ವಾದ್ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಲ್ಪುನ ಒಟ್ಟುಗ್ ತೀರ್ಥ ಮಂಟಪ ,ಶಿಲಾಮಯ ಗಣಪತಿ ದೇವೆರೆನ ಗುಡಿ,ಶಿಲಾಮಯ ನಾಗಬನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಲ್ಪುನ ಒಟ್ಟುಡ್ ಲಕ್ಷ್ಮೀತೀರ್ಥ ಸರೋವರದ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ,ಮೊಗವೀರೆರೆನ ಕುಲಗುರುಲಾಯಿನ ಗುರುಪೀಠ ನಿರ್ಮಾಣ,ಸದಿಯ ಸಾಹುಕಾರೆರೆನ ಪ್ರತಿಮೆ ನಿರ್ಮಾಣ,ಯಾಗಶಾಲೆ,ಯಜ್ಞ ಕುಂಡ,ಓಲಗ ಮಂಟಪ,ರಾಜಗೋಪುರದೊಟ್ಟುಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಯಿನ ಗೋಡೆ ಶೌಚಾಲಯದೊಟ್ಟುಗ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾದಿದ ಕೈತಲುಡ್ ಭವ್ಯವಾಯಿನ ಸ್ವಾಗತ ಗೋಪುರದ ಒಟ್ಟುಗ್ ಪೊಸ ಮೊಗವೀರ ಸಮುದಾಯವಭವನ,ಮೀನುಗಾರಿಕೆದ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ,ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊಲೆನ್ ಮಲ್ಪುನ್ ಪಂಡುದ್ ದ.ಕ.ಮೊಗವೀರ ಮಹಾಜನ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆರಾಯಿನ ಜಯ ಸಿ.ಕೋಟ್ಯಾನ್ ಮೆರೆನ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಡ್ ಸಭೆ ಮಲ್ತುದ್ನಿರ್ಣಯ ಮಲ್ದುಂಡ್.
ಉಚ್ಚಿಲ ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸಮಗ್ರ ಜೀರ್ಣೋದ್ದಾರಗಾದ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಸಮಿತಿ ರಚನೆ ಮಲ್ತುದ್ ,ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೀನುಗಾರ ಸಮುದಾಯದ ಮುಖಂಡೆರಾಯಿನ ಜಿ.ಶಂಕರ್ ಜೀರ್ಣೋದ್ದಾರ ಸಮಿತಿದ ಗೌರವಾಧ್ಯಕ್ಷೆಯಾದಿತ್ತುದ್ ಮೆರೆನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನೊಡ್ ಕರಿನ ಅಗಸ್ಟ್ 25 ತಾರೀಕುದಾನಿ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರದ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾದ್ ಪುಂಡಿಪಣವು(ಮುಷ್ಟಿಕಾಣಿಕೆ) ಸಮರ್ಪಣೆ, ಶಿಲೆ ಬೊಕ್ಕ ಮರತ್ತ ಕೆತ್ತನೆದ ಕೆಲಸ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಆವರಣಡ್ ಆವೊಂದಿತ್ತುದ್ ವಾಸ್ತು ತಜ್ಞೆರಾಯಿನ ಗುಂಡಿಬೈಲು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಭಟ್ ಮೆರೆನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನೊಡ್ ಎಲ್ಲೂರು ವಿಷ್ಣುಮೂರ್ತಿ ಭಟ್ರೆನ ಶಿಲ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಕಾರ ಪೊಸ ಶಿಲಾಮಯ ದೇಗುಲ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಆವೊಂದಿತ್ತುದ್ ಉಡುಪಿದ ಎ.ಜಿ.ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್ ದ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಯೋಗೀಶ್ ಚಂದ್ರಾಧರ್ ಮೇರ್ ಸುಸಜ್ಜಿತವಾಯಿನ ಸಮುದಾಯ ಭವನದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಜವಾಬ್ದಾರಿನ್ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆರ್.ಈ ಯೋಜನೆಗ್ ಸುಮಾರ್ 32ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಖರ್ಚಿ ಆಪುಂಡ್ ಪಂಡುದ್ ಅಂದಾಜ್ ಮಲ್ದೆರ್.ಸಮಸ್ತ ಜೀರ್ಣೋದ್ದಾರದ ಸುರುತ್ತ ಹಂತೊದ ಕಾಮಗಾರಿ ರಾಜಗೋಪುರ, ಮೀನುಗಾರೆರ್ನ ಕೌಶಲ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಕೇಂದ್ರ ಪೊಸತ್ತಾದ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಆಯಿನ ಶೌಚಾಲಯದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಅಂತಿಮ ಹಂತೊಡುಂಡ್.