.
“ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್ “
ಸ್ತ್ರೀ ಪನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಆತ್ಮೋಡ್ದಾವರಾ ಈ ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್ ಪನ್ಪಿನ ಸಬ್ದ ಉಂಡಾಂಡ್ ಪಂಡ್ದ್ ಪನೊಲಿ. ದಾಯೆ ಪಂಡಾ ಪ್ರಕೃತಿದ ಮಾತ ಜೀವ ರಾಶಿಲೆಡ್ ಆಣ್ ಬೊಕ್ಕ ಪೊಣ್ಣು ಇತ್ತುದೇ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಉಂದೆಟ್ ಈ ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್ ಪುಟ್ಟುನು ಕೇವಲ ಪೊಣ್ಣ ಕುಲೊಟು. ಎಂಚ ಪಂಡಾ, ಪುಟಿನ ಬಾಲೆ ಪೊಣ್ಣಾದಿತ್ತುಂಡ ಅವು ಮಲ್ಲೆ ಆವೊಂದು ಬನ್ನಗನೇ ಅಪ್ಪೆಮನಸ್’ನು ಗಲಸುದಾಪುಂಡು. ಆ ಬಾಲೆ ಲೋಕೊದ ದೃಷ್ಟಿಡ್ ಎಲ್ಯ ಬಾಲೆ ಆಂಡಲಾ, ಆ ಬಾಲೆ ಗೊಬ್ಬುನ ವಸ್ತುಲೆನ್ ಪತೊಂದು, ಅವೆನ್ ಬಾಲೆದ ರೂಪೊಡ್ ತೂವೊಂದು, ಗೊಬ್ಬಾವೊಲು, ಮಾನಾವೊಲು, ಮೀಪಾವೊಲು, ಜೋಳಿಗೆಡ್ ಜೆಪುಡಾದ್ ತೂಂಕುವೊಲು. ಉಂದೆನ್ ಏರ್ಲಾ ಕಲ್ಪಾದ್ ಕೊರ್ಪೂಜೆರ್. ಆಂಡಲಾ ಮಲ್ಲಕುಲು ತನ್ನ ಎದುರುಡು ಎಂಚೆಂಚ ಪೂರಾ ಮಲ್ಪುವೆರಾ, ಅವೆನ್ ಮಾತ ಗೇನೊಗು ದೆತೊಂದು ತಾನ್ಲಾ ಅಂಚೆನೇ ಮಲ್ಪೆರೆ ಸುರುಕೊರ್ಪೊಲು. ಒಪ್ಪ ಪುಟಿನ ಜೋಕುಲೆಗ್ ಪಲಿ ಆದ್, ತಂಗಡಿ ಆದ್ ಅವೇತ ಒಟ್ಟುಗೇ ಬುಲೇವೊಂದು ಬರ್ಪೊಲು. ಪೊಣ್ಣು ಪೋದು ಪೊಂಜೊವು ಆಪಿನ ಕಾಲ ಬರ್ಪುಂಡು. ಆ ಪೊರ್ತುಗು ಮನಸ್’ಡ್ ಕೆಲವಾರು ಆಸೆಲು ಪುಟ್ಟುಂಡು. ಆಂಡಾ ಈ ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್ ಪನ್ಪಿನ ಜಬಾದಾರಿ ಪುಟ್ಟಿನಪಾಗನೇ ಒಲಿತೊಂದು ಬತ್ತಿಪ್ಪುವೊಲು. ತಾನ್ ಈ ಲೋಕೊಡು ಬಾಳ್’ದ್ ಬದುಕುನ ಪೊರ್ತುಗು ಅವ್ವೇತೋ ಬೇನೆನ್ ತಡೆತೊಂದು, ನಿಂಗೊಂದು ಮಲ್ಲೆ ಆವೊಂದು ಬರ್ಪೊಲು. ಪ್ರಕೃತಿ ಕೊರಿನ ಆ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಕಟ್ಟ್’ದ ಬೇನೆನ್, ಮೋನೆದ ತೆಲಿಕೆಡ್ ಮಾಜಾವೊಂದು ಬುಲೆವೊಲು. ಸಾರ ಆಸೆದ ಗಂಟ’ನು ಮಟ್ಟೆಲ್ಡ್ ಕಟೊಂದು ಮದಿಮೆದ ಕನ ನಿಜ ಆದ್, ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡ್ದ್ ಕಂಡನಿನ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೊಪಿನ ಪೊರ್ತು ಗಲಿಗೆಲಾ ಬತ್ತುಂಡ್. ಪಲಿ ತಂಗಡಿನ ಒಟ್ಟುಗೇ ಬುಡೆದಿ ಪಟ್ಟಲಾ ಸೇರೊಂಡು. ಮುತ್ತೈದೆದ ತುತ್ತೈತೊಡು ಮುತ್ತೈಸಿರೊನು ಮೋಕೆಡ್ ತಾಂಕುನ ಜಾಬಾದಾರಿಲಾ ಗಲಸೊಂಡೊಲು. ತನ್ನ ಬಂಜಿದ ಬಡವುದ ಗೇನ ಇಜ್ಜಿ, ಎದುರುಡು ಇಪ್ಪುನಕ್ಲೆನ ಪೊರ್ಲು ಪೊಲಿಕೆನೇ ತನ್ನವು ಪನ್ಪಿನ ನಿಸ್ವಾರ್ಥದ ಜೀವನೊನು ನಡಪಾವೊಂದು ಬರ್ಪೊಲು. ಕಾಲ ಕರಿಂಡ್ ದೇವೆರ್ ಕೊರಿನ ಗೇಣುದ್ದದ ಬಂಜಿನ್ ಪುರುಬಾಲೆ ಬುಲೆವರೆಗಾದ್ ವಂತೆ ಜಾಗೆ ಕೊರಿಯೊಲು. ಬಯಕೆದ ಮಾನಾದಿಗೆನ್ ಕರಿತೊಂಡೊಲು. ಒರುಂಬ ತಿಂಗೊಲ್ ತನ್ನ ನೆತ್ತೆರ್ ಮಾಸದ ಮುದ್ದೆಗ್ ಪೊಸ ಆತ್ಮದ ಜೀವಕಲೆ ಕೊರಿಯೊಲು. ಬಂಜಿಡಿಪ್ಪುನ ಬಾಲೆದ ಬಡವುಗಾದ್ ರಡ್ಡ್’ನುಪ್ಪು ಉಂಡುದಿನ ದಿನ ಏತಾವೋ. ಪೆದ್ದುನ ದಿನ ಗೆಂತು ಗೆಂತುದು ಬೇನೆ ಉರ್ಕಾರ್ದ್, ಕರ್ಲ್ ಕತ್ತೆರುನ ಪೊರ್ತು ಬತ್ತುಂಡು. ಆ ಒರುಂಬ ತಿಂಗೋಲ್ದ ಬೇನೆ ಆನಿದ ದಿನೊಟು ಒಂಜೇ ಗಲಿಗೆಡ್ ತನ್ನ ಉಡಲ್’ಡ್ ಬತ್ತುದು ಉಂತುಂಡು. ಈತ್’ನೇಟ್ಟ ಜೀವನೊಡು ಬತ್ತಿನ ಬೇನೆನ್ ಎನ್ನೊಂದು, ಈ ಮಲ್ಲ ಬೇನೆನ್ ಎಲ್ಯ ಮಲ್ತೊಂದು, ಪುರುಬಾಲೆನ್ ಬೂಮಿದ ಅಪ್ಪೆನ ಮಟ್ಟೆಲ್ಗ್ ಪಾಡಿಯೊಲು. ಆ ಪುರು ಬಾಲೆದ ಬುಲಿಪು ಅಪ್ಪೆನ ಕೆಬಿಕ್ ಕೇಂಡಿನಪಗನೇ, ಆತ್’ನೇಟ್ಟ ತಿಂದಿನ ಬೇನೆದ ಗೇನೊನೇ ದಾಂತೆ, ಮೆಲ್ಲಾನೆ ಮೋನೆಡ್ ತೆಲಿಕೆ ದಿಂಜಾದ್ ನಿಚ್ಚ ಸ್ವಾಸ ಬುಡ್ಪೊಲು. ಒರ ಎನ್ನುಲೆಗೆ.., ಆತ್ ಬೇನೆ ತಿಂದಿನ ಆ ಜೀವ, ಆ ಮನಸ್’ನು “ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್” ಪಂಡುದು ಪನಂದೆ ಬೊಕ ದಾದಂದ್ ಪನೋಲಿ. ಈತೆಗೆ ಮುಗ್ಯುಜಿ ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್’ದ ಜೀವನ. ಗೇನುದ್ದದ ಬಾಲೆನ್ ಆಳುದ್ದ ಮಲ್ಪೆರೆ, ಅವೇತೋ ರಾತ್ರೆ-ಪಗೆಲ್, ದೆಂಬು-ಬರ್ಸೊದ ಲೆಕ್ಕನೇ ದೀಪುಜೊಲು. ಅಡೆಗ್ ಅಪ್ಪೆನ ಪುದೆಲಾ… ಪಲಿ, ತಂಗಡಿ, ಬುಡೆದಿನ ಒಟ್ಟು ಸೇರುಂಡ್. ದೇವೆರ್ ಕೊರಿನ ಬಾಲೆ ಅವೆಂಚೊನೇ ಇಪ್ಪಡ್, ಅಪ್ಪೆಗ್ ಆ ಬಾಲೆಡ ಇತ್ತಿನ ಮೋಕೆ ಏಪೊಗ್’ಲಾ ಎರೆಡಲಾ ಪಿರ ಗೆಪ್ಪೆರೆಗಾವಂದ್. ತಾನ್ ಮಲ್ದಿನ ಚಾಕರಿಡ್ ಸ್ವಾರ್ಥೋನು ಬೆರಕೆ ಮಲ್ದುಜೊಲು. ಬಾಲೆಪೋದು ಜವಣೆ ಆದ್, ಪೇಂಟೆಗ್ ಪಣವು ಬೆನರೆಗಿಂದ್ ಪೋದು ಬತ್ತಿನ ಮಗಟ, ಬೆಂದಿನ ಪಣವು ಕೇನಂದೆ, ಬಟ್ಟಲ್ಡ್ ರಡ್ಡ್’ನುಪ್ಪು ಬಲಸುದು ಕಾತುದು ಕುಲ್ಲುವೊಲು. ಮಗಕ್ ಮದಿಮೆ ಮಲ್ತುದು ಸಂಸಾರದ ನೆಲೆ-ಬಿಲೆನ್ ತೆರಿಪಾವೊಲು. ತನ್ನ ಬಾಲೆನ್ ತೂಂಕುದಿನ ತೊಟ್ಟಿಲ್’ಡ್ ಪುಲ್ಲಿನ್ ಜೆಪುಡಾದ್ ಅಜ್ಜಿನ ಪಟ್ಟೊನ್ಲಾ ಪಡೆತೊಂಬೊಲು. ಸುದೆಕ್ ದಂಗಿನ ಮರತಲೆಕ್ಕ ಪ್ರಾಯ ಕರಿಂಡಲಾ “ಅಪ್ಪೆ ಮನಸ್”ನು ಮಾತ್ರ ಎರೆಗ್ಲಾ ಬುಡುದು ಕೊರಂದೆ, ಇಡೀ ಜೀವನೊದ ಪಯಣೊನು ಕರಿತೊಂಡೊಲು.
ಮುರಳೀಧರ ಆಚಾರ್ಯ
ಕಂಗೊಟ್ಟು, ಉಡುಪಿ.
ತುಲುವೆರೆ ಕಲ ಕುಡ್ಲ
.