ತನು ಮಯಿಪಾದ್ ತಂಬಿಲ ಕಟ್ಟಾವರೆ ನಾಗ ಮೂಲೊಗು ಪೋಪಿನ ದಿನ ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿ. ಉಂದು ಇತ್ತೆದ ಕಾಲಾದಿದ ತನು ಮಯಿಪುನ ದಿನ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬೊಲಿಗೆ, ಅಂಚೆನೆ ನಡತೊಂದುಲ್ಲ. ಬೇಶದ ತನು ಮಯಿಪಾವರೆ ಮೂಲೊಗು ಪೋಪನಾ ಇಜ್ಜಾ ಗೊತ್ತಿಜ್ಜಿ, ಆಂಡ ನಾಗರಪಂಚೆಮಿದಾನಿ ಕಜ್ಜೆರಂದೆ ನಮ ಮೂಲೊಗು ಪೋದು ತನು ಮಯಿಪಾದ್ ತಂಬಿಲಕಟ್ಟಾದ್ ಬರ್ಪ.
‘ಬನ’ ಪನ್ಪಿನ ತಾವು ಬನ ಆದೆ ಒರಿಯೊಂದಿಜ್ಜಿ.
ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ಪಾಡ್ದ್ ಕಟಿನ ನಾಗನ ಕಟ್ಟೆನಾ, ನಾಗ ವೇದಿಕೆನಾ, ನಾಗ ಗುಡಿಯಾ, ನಾಗ ಮಂದಿರನಾ, ನಾಗ ದೇವಸ್ಥಾನನಾ ಆವೊಂದುಂಡು. ಮರ ಕಡ್ಪಂದೆ ನಾಗ ಗುಡಿ ಕಟ್ರೆ ಸಾಧ್ಯನಾ.ಮರದಾಂತಿನ ಪುದೆಲ್, ಬೂರು ಇಜ್ಜಾಂದಿನ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆ ಬನ ಆವೊಂದುಂಡು. ಇಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆನ್ ನಮ ಜೋಕುಲೆಗ್ ‘ಬನ’ ಪಂಡ್ದ್ ತೋಜಾವುನು. ಜೋಕುಲು, ‘ಬನ ಪನ್ಪರ್ ಮರಮಟ್ಟುಲು ಇಜ್ಜಿ, ಬಲ್ಲೆ ಇಜ್ಜಿ, ‘ವನ’ತ ಲೆಕ್ಕ ಇಜ್ಜಿ ಎಂಚ ಬನ, ಇಂಚ ಕೇಂಡೆರ್ಡ ನಮಡ ಉತ್ತರ ಇಜ್ಜಿ.
ಐವ-ಅಜಿಪ ನಮುನೆದ ಮರಮಟ್ಟುಲು, ಪುದೆಲ್, ಬೂರು ಇಪ್ಪನವು ಬನ. ನೆಟ್ಟ್ ಕಡಮೆಡ್ದ್ ಕಡಮೆ ಇರುವ ಮರ್ದ್ದ ಮರನಾ, ಪುದೆಲಾ, ಬೂರುಲು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಾತ್ ಪಕ್ಕಿ ಪರಣೆಲೆಗ್ ಬನ ಆಸ್ರಯ ಆದಿಪ್ಪುಂಡು. ಇಂಚಿನ ತಂಪಾಯಿನ ಜಾಗೆಡ್ ತಂಪುನು ಬಯಕುನ ನಾಗೆ ಬದುಕುವೆ. ನಾಗನ ತಾವು ಇತ್ತಿನೆಟ್ಟ್ ಬಲ್ಲೆ ಕಡ್ ಪಂದೆ ಬುಡಿಯೆರ್ ಅವು ನೇಲ್ಯ ಬನ ಆದ್ ಉಪ್ಪರೆ ಅವಕಾಶ ಆಂಡ್. ಉಂದೆನ್ ನಮ ಮುಲಾಜಿ ಇದ್ಯಾಂದೆ ಕಡ್ಪುವ. ನಂಬಿಕೆದ ವಿರುದ್ಧವಾದ್ ಪ್ರಾಕ್‌ದ ಮರಕುಲೆನ್ ದೇವೆರೆ ಬುಡ್ದು ಕೊರೊಂದಿತ್ತೆರ್, ಇತ್ತೆ ಉಂದು ಒಂತೆ ಕಡಮೆ ಆಯಿಲೆಕ್ಕ ಉಂಡು.
ನಾಗಗ್ ರಂಕಕಟ್ಲೆಡ್ ಪೇರ್ ಮಯಿತ್‌ಂಡ, ಪತ್ತ್ ಕಟ್ಲೆಡ್ ಬೊಂಡ ಮಯಿತ್‌ಂಡ ಒರ ಸಂಪು ಆವು. ಆಂಡ ಏಪೊಲಾ ತಂಪುದ ತಾವು ಬೊಡ್ಡ ಬನ ಬೋಡು. ಅಂಚಾದ್ ನಾಶಾದ್ ಪೋಯಿನವು ಪೋವಡ್ ನನಾಂಡಲಾ ಬನ ಒರಿಪುಗ.
ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿದಾನಿ ಮೂಲೊಗು ತನು ಮಯಿಪಾರೆ ಪೋನಗ ಒಂಜಿ ಪೂತನಾ, ಮರತನಾ, ಬೂರುದನಾ ‘ತೈ’( ಗಿಡ) ಪತೊಂದು ಪೋವೊಡು, ಅವುನಿ ನಮ್ಮ ಬನೊಟು ನಡ್‌ದ್ ನಾಶ ಆತ್‌ಂಡ ಬನ ಉಂಡು ಮಲ್ಪಗ, ಬನ ಉಂಡಡ ಅವ್ವೆನ್ ಅಂದ್ ಮಲ್ಪುಗ.
ಏತ್ ಬದಲ್ ಬೋಡ್ಡಲಾ ಮಲ್ಪೊಲಿ ಆಂಡ ‘ನಾಗೆ- ಮರ ಒಂಜಿ ಅಮರ್ ಜೀವೊಲು’ ಪನ್ಪಿನೆನ್ ಮದಪರೆ ಬಲ್ಲಿ. ಬನತ ಮೂಲದ ಗೇನನ್ ತೆರಿದುಪ್ಪೊಡು. ಇಲ್ಲಡ್ ಪೆತ್ತ ಸಯಿತ್‌ಂಡ ಮಣ್ಣ್ ಮಲ್ಪನ ಬುಡುಂಡ ಬೇತೆ ದಾಲ ಕಿರಿಯೆಲಾ ಮಲ್ಪೂಜ. ಆಂಡ ನಾಗನ ಪುನ ತಿಕ್‌ಂಡ ಅಯಿಕ್ ನಮ ಹಿರಿಯೆರೆಗ್ ಮಲ್ಪುನ ಉತ್ತರ ಕಿರಿಯದ ಪೂರ ಕೆಲಸನ್ಲಾ ಮಲ್ಪುವ. ಉಂದು ನಾಗೆ-ನರಮಾನಿ ಸಂಬಂಧನ್ ತೆರಿಪಾವುಂಡು. ಈ ಕಿರಿಯೇ ಬಹುಶಃ ವೈದಿಕದ ಪ್ರಭಾವ ಇಪ್ಪರೆಲಾ ಯಾವು.
|ಕಾಲಾದಿದ ತನುಕು ಅನು ಕೊರ್ಲೆ
ನಾಗಾರಾಧನೆ ಇಡೀಕ್ಲಾ ವೈದಿಕೀಕರಣ ಆತ್‌ಂಡ್ ನೆಕ್ಕ್ ಕಾರಣ ನಮ್ಮ ವೈಭವೀಕರಣದ ಮರ್ಲ್. ಉಂದುಲಾ ತಪ್ಪತ್ತ್, ಕಾಲದ ನೇಮನಾ ದಾನ್ನ.
ವೈಭವೀಕರಣ, ವೈದಿಕೀಕರಣ ಕಾರಣವಾದ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬನೊಕುಲೆನ ಮೂಲದ ಪಾಡ್ ಬದಲಾವೊಂದೇ ಉಂಡು. ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕೆರ್ ನಡತ್ತಿನ ನಂಬಿಕೆ-ನಡವಳಿಕೆದ ಸಾದಿನ್ ನಮ ಬುಡೊಂದುಲ್ಲ.
ಸಾರತ್ತ ಒಂರ್ಬನೂತ್ತ ಸೊನ್ಪತ್ತ ಆಜಿ-ರಡ್ಡ್ ಸಾರತ್ತ ಆಜಿನೇ ವರ್ಸದ ನಡುಟು ಈ ಬರವು ಬರೆಯಿನಾಯೆ ಮಲ್ತಿನ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯೊಗು ಒದಗಿನ ಬನೊಕುಲು ಅತ್ತಡ ಮೂಲತಾನೊಲು: ಕಾಪು ತಾಲೂಕುದ ಕುತ್ಯಾರ್ ಮೂಲ್ದೊಟ್ಟು ನಾಗಬನ, ಒಡಿಪುದ ಬೈಲಕರೆ ಅಗಲಟ್ಟ ಬನ, ಬ್ರಹ್ಮಾವರ ಚಾಂತಾರ್‌ದ ದೇವುಬೈಲ್ ಬನ, ಒಡಿಪು ಪಡು ಅಲೆವೂರು ಪೆರುಪಾದೆ ಮಾಬಿಯಾನ್ ಮೂಲಸ್ಥಾನ, ಒಡಿಪು ಮೂಡುಬೆಳ್ಳೆ ಬರಿತ ಕೊಂಬಾಡಿ ಮೂಲಸ್ಥಾನ, ಒಡಿಪು ಕೊಳಲಗಿರಿ ಅಮ್ಮುಂಜೆ ಸಾಲಿಯಾನ್ ಮೂಲಸ್ಥಾನ, ಕಲ್ಯಾಣಪುರ ಕೆ.ಜಿ.ರೋಡುಡು ಕೊಳಲಗಿರಿಕ್ ಪೋಪಿನ ಮಾರ್ಗದ ಬರಿಟೆ ಇಪ್ಪುನ ತೆಂಕಬೆಟ್ಟು ಬನ, ಬ್ರಹ್ಮಾವರ ಆಕಾಶವಾಣಿ ಕೇಂದ್ರದ ಬರಿಟ್ ಇತ್ತಿನ ಬನ ಅತ್ತಾಂದೆ ನನಲಾ ಮೂಜಿನಾಲ್ ಪ್ರಾಕ್‌ದ ಬನಕುಲು ಉಲ್ಲ. ಈ ಬನೊಕುಲೆಡ್ ಪಗ್ಗು ಬರ್ಪಿ ಸಂಕ್ರಾಂದಿದಾನಿ ಕುಟುಮ ಸೇರ್ದ್ ತನು-ತಂಬಿಲ ನಡಪುಂಡು, ಕುತ್ಯಾರ್ ಮೂಲ್ದೊಟ್ಟು ಬನೊಟು ಮಾತ್ರ ಬೇಸದ ಸುರುತ ಗುರುವಾರದಾನಿ ಕುಟುಮದ ಗುರ್ಕಾರ್ರೆನ ಮುತಾಲಿಕೆಡ್ ಕಾಲಾದಿದ ತನು -ತಂಬಿಲ ನಡಪುಂಡು. ಕೆಲವು ಬನೊಕುಲೆಡ್ ನಾಗ ದರ್ಸನಲಾ ಉಪ್ಪುಂಡು. ವರ್ಸದ ಒಂಜಿ ದಿನತ ಪೂಜೆ ಕರಿತ್‌ದ್ ಬನೊಡ್ದು ಬತ್ತೆರ್ಡ ಬೊಕ್ಕ ಬನೊಕು ಪೊಗ್ಗುನು ಬರ್ಪಿ ವರ್ಸನೆ. ನಡುಟು ಒದಗುನ ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿದ ತನು ಇಜ್ಜಿ.
ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿ ಒದಗುನ ಕಾಲ ಮರಿಯಲ, ಬೂಮಿ ತಂಪಾದೇ ಉಪ್ಪುಂಡು, ಕುಡ ‘ತನು-ತಂಪು’ ಮಯಿಪುನ ಬೋಡಾ? ಆಂಡ ‘ಬೇಶದ ತನು’ ಪಂಡ, ಅದಗ ಬೂಮಿ ದೊಂಬುದ ಬೆಚ್ಚೊಗು ಕಾಯಿದುಪ್ಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ಬೆನ್ನಿಗ್ ತೊಡಗುನ ಪೊರ್ತುಲಾ ಅಂದ್, ಬೆನ್ನಿಗ್ ಪತ್ತೊಡ್ಡ ನಮ ಮೂಲೊಗು ಪೋದ್ ತನು ಮಯಿಪಾದ್ ತಂಬಿಲ ಕಟ್ಟಾವುನ ಸರಿಯಾಯಿನ ಕ್ರಮಾಂದ್ ತೆರಿಯುಂಡು(ಸುಮಾರ್ ಮಾಯಿ-ಸುಗ್ಗಿದ ಪೊರ್ತುಡು ಬನೊಟು ಕಂದೆಲ್‌ಡ್ ನೀರ್ ದೀಪುನ ಒಂಜಿ ಕಟ್ಲೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪಿನ ಮಾಹಿತಿ ಈ ಬರವು ಬರೆವೊಂದಿಪ್ಪುನಗ ತೆರಿದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್). ಮಸ್ತ್ ಜನ ವಿದ್ವಾಂಸೆರ್ ಈ ಆಲೋಚನೆನ್ ಒಪ್ಪಿದುಲ್ಲೆರ್. ಆಂಡಲಾ ನಾಗರಪಂಚೆಮಿದ ದಿನತ ಪೂಜೆನ್ ಒಪ್ಪಿಯಂದೆ ಇಪ್ಪರೆ ಆಪುಜಿ. ಉಂದು ಒಂಜಿ ಆಲೋಚನೆ ಮಾತ್ರ. ಸುಮಾರ್ ಬ್ರಹ್ಮಾವರೊರ್ದು ಕುಂದಾಪುರ ಮುಟ್ಟ ಇಪ್ಪುನ ಮಸ್ತ್ ಕಾಡ್ಯನ ಕೊಟ್ಯೊಡುಲಾ ನಾಗರ ಪಂಚಮಿ ತನು-ತಂಬಿಲ ಇಜ್ಜಿ(ಪ್ರೊ. ಎ. ವಿ. ನಾವಡೆರ್ ದಾಕಲ್ ಮಲ್ತೊಂದಿನವು).
ಬೆರ್ಮೆರ್ ಮುಕಿಯಾದಿತ್ತ್ ದ್ ನಾಗೆ ಇಂಚ ಐನ್, ಬೊಕ್ಕ ಆ ಮೂಲದ ಇಲ್ಲದ ದೈವ-ಬೂತೊಲೆನ್ ಒಂಜೆ ಜಾಗೆಡ್ ನಂಬುದು ನಡತೊಂದು ಬರ್ಪುನ ‘ಸಮೂಹ ಪೂಜೆದ’ ತಾನೊಲುಲಾ ಮೂಲನೆ ಪನ್ಪಿನ ಸಂಗತಿನ್ ಡಾ. ಯು. ಪಿ. ಉಪಾಧ್ಯಾಯ ಪನೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಉಂದುವೆ ಬೆರ್ಮಸ್ಥಾನ ಅತ್ತಡ ಆಲಡೆಲು ಆದುಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ದಿನಲ ಬನೊಕು ಪೋಪಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇತ್ತಿಜಿ. ನಾಗ ಜಾತಿಗ್ ತೊಂದರೆ ಆವರ ಆಂದ್ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ನಿಲ್ಕೆ ಬಲ್ಲೆ, ಕತ್ತಲೆ ಇಂಚಿನ ಬನೊಕುಲು ಇತ್ತ್ಂಡ ಅವು ಪ್ರಾಕ್‌ದವು ಪಂಡ್ದ್ ತೆರಿಯೊಲಿ. ಮೂಲ ಗೊತ್ತಾಂದಿನಕುಲು ಗುವ್ವೆಲ್‌ದ ಕಟ್ಟೆ, ಪರಪುನ ಸುದೆತ ಬರಿಟ್ ಸುತ್ತೆ ದೀದ್ ನೀರ್‌ಗೆ ತನು ಮಯಿಪುನ ಒಂಜಿ ಕ್ರಮ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಬೆಳ್ತಂಗಡಿದ ಮುಟ್ಟ ಬಂಡಾಜೆ ಅರ್ಬಿದ ಬರಿಟ್ ಕಾಡ್‌ಡ್ ಇಪ್ಪುನ ನೂದು ಮಿತ್ತ್ ನಾಗ ಕಲ್ಲುಲೆಗ್ ಮಲೆಕುಡಿಯೆರ್ ಬತ್ತ್ದ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ತೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಪನ್ಪಿನ ಮಾಹಿತಿಲು ತಿಕ್ಕುವ ಪನ್ಪಿನ ಸಂಗತಿಲೆನ್ ಜಾನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸೆ ಪು. ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಭಟ್ರ್ ಪನೊಂದಿತ್ತೆರ್.
ನಮ್ಮ ಮೂಲತಾನೊಲೆನ್ ಆಲಡೆ ಪಂಡ್ದ್ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಪ್ರಾಕ್‌ದ ಆಲಡೆ, ಮೂಲತಾನೊಲು ನೀರ್‌ದ ಆಶ್ರಯ ಇತ್ತಿನಲ್ಪನೇ ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಡಾ. ಇಂದಿರಾ ಹೆಗ್ಡೆ ತನ್ನ ಸಂಶೋಧನಾ ಗ್ರಂಥೊಡು ದಾಕಲ್ ಮಲ್ದೆರ್. ನಾಗೆ -ನೀರ್‌ದ ಸಂಬಂಧ ಪ್ರಾಕ್‌ದವು ಪಂಡ್ದ್ಲಾ ಪನೊಲಿ.
ತೆನ್ಕಾಯಿ ರಾಜ್ಯೊಡು ಇಂಚಿನ ಬನೊಕುಲು ಉಲ್ಲ. ಸಂಶೋಧಕೆ ವೆಂಕಟರಾಜ ಪುಣಿಂಚತ್ತಾಯ ಮೇರ್ ಗುರ್ತಪತ್ ದಿನ ಇಚ್ಲಾಡಿಡ್ದ್ ತಲಪಾಡಿ ಮುಟದ ಪದಿನೆಡ್ಮ ಸಾನೊಲೆಡ್ ಸರ್ಪಕೋಲ ಆಪುಂಡು, ಆಂಡ ಅವುಲು ನಾಗರ ಪಂಚೆಮಿದ ತನು ಸೇವೆ ಇಜ್ಜಿ. ಈ ಸಾನೊಲೆಡ್ ಬಾಕುಡೆರ್ ಪನ್ಪಿ ಜನ ಕಾಲಾದಿದ ಸರ್ಪಕೋಲ ಕರಿಪುವೆರ್.
ಆಂಡ ಇತ್ತೆ ಕಾಲ ಬದಲಾತ್‌ಂಡ್ ಈ ಬರವು ಬರೆಯಿನಾಯೆ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯ ಮಲ್ಪುನಗ ಇತ್ತಿನ ಬನೊಕುಲು ಇತ್ತೆಲಾ ಆನಿದ ಸುರ್ಪೊಡೇ ಉಲ್ಲ ಪಂಡ್ದ್ ಪನಿಯರೆ ಬಲ್ಲಿ.ಇತ್ತೆ ಪ್ರಶ್ನೆ ದೀಡ್ಡುನು, ಪರಿಯಾರ ಮಲ್ಪನು, ಕಡೆಕ್ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಲ್ಪನು ಈ ಕೆಲಸ ಒರ್ಮೆಲಾ ನಡತೊಂದು ಉಂಡು. ಅಂಚಾದ್ ಇರುವ-ಇರುವತ್ತೆನ್ಮ ವರ್ಸೊಡ್ದು ದುಂಬು ಇತ್ತಿಲೆಕ್ಕನೆ ಇತ್ತೆಲ ಅವ್ವೆ ಪ್ರಾಕ್‌ದ ಕಟ್ಟ್ ಕಟ್ಲೆಲು ಆ ಬನೊಕುಲೆಡ್ ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನ ದೈರ ಇಜ್ಜಿ. ಅದಗ ಒಂದು ಜಾಗೆಗ್ ಪೋದ್ ಆ ಜನಮಂದೆದೊಟ್ಟುಡು ಇಡೀ ಪಗೆಲ್ ಅತ್ತಡ ಇಡೀ ರಾತ್ರಿ ಇತ್ತ್ ದ್ ಆಕುಲು ಮಲ್ತೊಂದು ಇಪ್ಪುನ ಕ್ರಮತ ಬಗ್ಗೆಡ್ ಬರೆಯಿನ ಬರವುಲು ಉದಯವಾಣಿ, ತರಂಗದ ಲೆಕ್ಕಂದಿ ಪೇಪರುಲೆಡ್ ಪ್ರಕಟವಾಯಿನೆಟ್ಟ್ ಇಂಚ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ಪಂಡ್ದ್ ದೈರೊಡು ಬರೆವುಂದುಲ್ಲೆ. ಇತೆ ಉಂಡಾ ಗೊತ್ತಿಜ್ಜಿ. ಬೇತೆ ಏತೋ ಬನೊಕುಲು ಗುರ್ತ ಇಜ್ಜಾಂದಿನಾತ್ ಬದಲಾಯಿನವು ನಮ ಕಣ್ಣ ಎದುರೆ ಉಂಡು. ಯಾನ್ ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯೊ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಬರೆವೊಂದಿನ ಬನೊಕುಲು ಪೂರಾ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ- ವರ್ಗದ ಜನೊಕುಲು ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುನ ಬನೊಕುಲು. ಅಕುಲು ಕುಟುಮ ಸೇರ್ದ್ ಗುರ್ಕಾರ್ರೆನ ಮುತಾಲಿಕೆಡ್ ಕಾಲಾದಿದ ಸೇವೆ ಕರಿಪುವೆರ್. ಅವುಲು ಮೂಲದ ನಾಗ ಪೂಜೆದ ಪಾಡ್ ಒರಿದುಂಡು.
* ‘ಪರಪ್ಪುನವು ತೆಲಾದ್ ಪೋವೊಡು’ ಇಂಚ ಪಂಡೊಂದು ಪುಡಾಡ್ದ್ ನಾಗಬನ ಪೊಗ್ಗುದು ಬೊಂಡದ ನೀರ್‌ಡ್ ಸುದ್ದ ತೀರ್ತ್ ದ್ ಬನ ಸೊಚ್ಚ ಮಲ್ತ್ ದ್ “ಕಾಲಾದಿದ ತನುಕು ಅನು ಕೊರ್ಲೆ” ಇಂಚ ಕೇನೊಂದು ತೊಡಗುನು.
ಪಂಡ್ ದ್ ಪುಡಾಡುನ ಪಾತೆರೊಲು
* ವಾ ರಾಣಿ ಕಾಲೊಡು ಗಜವೂರ್ದು ನಿಲೆ ಆತರ್ ಪನ್ಪಿನ ತೆರಿಯಂದ್, ಕಾಲಾದಿದ ಸೇವೆಗ್ ಕುಟುಮ ಸೇರ್ದ್ಂಡ್.
* ಮಣ್ಣ್ದ ಸತ್ಯ, ನಾಗ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಕುಟುಮೊನು ಕಾಪೊಡು.
* “ಅಡಿಪೋಯಿ ನಾಗೆ ಕೊಡಿಪೋಯಿ ಬೆಮ್ಮೆರ್ ನಾಗ-ದುರ್ಗಮ್ಮ” ಇಂಚ ಕೊಂಡಾಡೊಂದು ತನುಕು ಅನು ಕೇನುನು.
* “ಪಲದಾಂತಿ ಪೊಣ್ಣಗ್ ಪಲ, ಬುಲೆದಾಂತಿ ಕಂಡೊಡು ಬುಲೆ ತೋಜಾದ್ ಕೊರ್ಪ” ಈ ಪಾತೆರ ಕೊರ್ದ್ ನಿಲೆ ಆಯಿನ ನಾಗ-ದುರ್ಗಮ್ಮ.
* ಹಿರಿಯೆರೆ ಕಾಲೊಡ್ದು ನಡಪುಡಾವೊಂದು ಬರೊಂದುಲ್ಲ, ಏರ್ ಮೀರ್ ಇಪ್ಪು ದರ್ಮಕೊರ್ದು ಕಾಪೊಡು.
* “ಕೈ ಏರ್ದ್ ಒಪ್ಯುನ ಪರಕೆ, ಮಣ್ಣ್ದ ಪಂತ ಬೆಳಗಾಲೆ, ಕುಟುಮೊನು ಎಡ್ಡೆ ಮಲ್ತ್ದ್ ಜಾಗ್‌ದ ಕೀರ್ತಿ ಬೆಳಗಾಲೆ”
* ಸೀಕ್-ಸಂಕಡ, ಕಣ್ಣ್ದ ದೋಸ ಮಾಜೊಡು. ಸಂತಾನ ಸಂತೇಸಿ ಒದಗ್‌ದ್ ಬರೊಡು, ಇಂಚ ಪಂಡೊಂದು ಮುರಿ ಮಯಿಪಾದ್ ದೀಪಾವೆ, ಅಲ್ಲೆ ಮುಲ್ಲೆ ಒಪ್ಪಿವೆ, ಮಣ್ಣ ಮೂಲಿ ಮಲ್ಪಾದ್ ಪರಕೆ ಸಂದಾವೆ (ಮುರಿ, ಮೂಲಿ, ಅಲ್ಲೆಮುಲ್ಲೆ = ಮಣ್ಣ್ದ ಕರಕೊ ನಾಗನ ರೂಪು ಮಲ್ತ್ದ್ ಜೋಡಿತ್‌ದ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತಿನ ಕರ). ಇಂಚ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ನಮೂನೆಡ್ ಸುಗಿತೊಂದು, ನಮುನೆವಾರ್ ಪರಕೆ ಸಂದಾವುನ ಏತೋ ಬನೊಕುಲು ನಮ್ಮವುಲು ಇತ್ತ್ಂಡ್, ಇಂಚಿನ ಬನೊಕುಲೆ ಲೆಕ್ಕ ಕಡಮೆ ಆವೊಂದುಂಡು.
~~~~~~
by 