ವೈದಿಕ ಮಾನಸಿಕ ಗೇನೊಲೆ ಮಿಲಾಗತಿಯಾಯಿನ ಈ ದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ದೊಕ್ಕೆ ಉಪ್ಪುನೇ ಜಾನಪದ ಮನಸ್ಸುಲೆಡ್. ಸತ್ಯದ ಒರುತ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಉಂಡೂಂದು ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆಡ್ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪುನು ಅತ್ತ್ ,ಪೂಜೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಇತ್ತಿಲೆಕ್ಕನೆ ನಂಬಿನ ಸತ್ಯ ನೆಗತ್ ಬರ್ಪಿನವು ಜನಪದೆರ್ನ ನಂಬೊಲಿಗೆ.ಈ ವಿಶ್ವಾಸೊಡು ನಮ್ಮ ಕಟ್ಟ್ ಕಟ್ಲೆಲು ಅನಾದಿಡ್ದ್ ನಡತೊಂದು ಬರೊಂದುಂಡು.ಪೂಜೆ ಕಟ್ಟುನ ಕ್ರಮೊಟು ಬದಲಾವಣೆ ಆತ್ಂಡ್ , ರೂಪ ಬದಲಾತ್ಂಡ್ ಆಂಡ ಮೂಲದ ಸುರ್ಪ ನಮ್ಮ ಪೂಜೆದ ಕಟ್ಲೆಡ್ ದೆಂಗ್ ದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು.ಅವ್ವೆನ್ ಬುಲಾದ್ ತೂಪಿನ ಗೊಡವೆ ಬೋಡು. ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಮರ್ಗಿಲ್ಡ್ ತೂಪಿನ ಆಲೋಚನೆಲು, ಪೊಸತ್ತ್ ನಿ ವೊಪ್ಯೊಂದು ,ಆ ನಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆನ್ ಕಾಲೊಗು ಸರಿಯಾದ್ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಲ್ತೊಂದು ಪೂಜೆಕರಿಪುನ ಕ್ರಮೊನು ನಮ ಇನಿ ತೂವೊಂದುಲ್ಲ ಪನ್ಪಿನವು ಸಂಶೋಧಕೆರ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.ಇಂದೆನ್‌ ಒಪ್ಯೊಂದು ಒಡಿಪು ಜಿಲ್ಲೆದ ಕಾಪು ತಾಲೂಕು‌ದ ಕಾಪು ಸಾರ ಸೀಮೆಡ್ ನಿಲೆ ಆಯಿನ ಕಾಪುದ ಮಾರಿ ಮೂಲೊಡು ‘ಮಾರಿಯಾದ್ ‘ ಬೊಕ್ಕ ‘ಮಾರಿಯಮ್ಮ’ ಆದ್ ‘ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವೆರಾದ್ ‘ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಒರುಟು ರೂಪ ಬದಲಿತೊಂದು ಬತ್ತಿನವು ಅತ್ತಡ ನಮ ಅಂಚ ಒಪ್ಪಿತೊಂದು ಬತ್ತ ಪನೊಲಿ. ಗದ್ದಿಗೆಡ್ ಪೂಜೆ,ಗದ್ದಿಗೆನ್ ಗುಡಿಟ್ ದೀದ್ ಪೂಜೆ ಕರಿತೊಂದು ಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವೆರಾದ್ ದೇವಲ್ಯೊಡು ಸೇವೆ ಪಡೆತೊನುನವು ಮಾರಿಯಮ್ಮನ ಇತ್ತೆದ ನದ್ ರ್.ಈ ಇಚಾರೊನು ಸತ್ಯೊಗು ಒಡಕ್ ಬರಂದಿಲೆಕ್ಕ ವಿವರಿಪುನವು ಈ ಬರವುದ ಉದ್ದೇಶ. ಕಡಲರುತ ರಡ್ಡ್ ತುಲು ಬಾಸೆ ಪಾತೆರುನ ಜಿಲ್ಲೆಡ್ ಮಾರಿ ಗುಡಿಟ್ ಮಾತ್ರ ಪೂಜೆ,ಅವುಲ ಊರ್ದ ಮಾರಿಯಾದ್ ಪತ್ತ್ ಮಂದೆದ ನಂಬಿಕೆಯಾದ್ ಮಾತ್ರ.ಅಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಮಾರಿ ಗುಡಿ ಕಾಪುದ ಪೊಸ ಮಾರಿಗುಡಿ.ಇತ್ತೆ ಪೊರ್ಲು‌ಪೊಲಿಕೆಡ್ ನಮುನೆವಾರ್ ಕುಸುರಿ ಕೆಲಸದ ಐತೊಡು ಕಾಪು ಪೊಸ ಮಾರಿಗುಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಆದ್ ನಿರ್ಮಿತಿ ಆವೊಂದುಂಡು. ದಂಡ್ ದ ಮಾರಿ ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸುಲೆ ಆಡಳಿತದ ಕಾಲ ಕರಿಬೊಕ್ಕ ಕೆಳದಿದ ನಾಯಕೆರ್ ತುಳುಸೀಮೆದ ಅಧಿಕಾರ ಪತ್ತುವೆರ್.ಈ ಕಾಲೊಡು ‘ಮಾರಿ’
‘ದಂಡ್ ದ ಮಾರಿ’ಆದ್ ಕಾಪು‌ಸಾರ ಸೀಮೆಗ್ ಬತ್ತ್ ದಿಪ್ಪೊಡು ಪನ್ಪಿನವು ಒಂಜಿ ಅಂದಾಜಿ.ಕವಿ ಲಿಂಗಣ್ಣೆ ಬರೆಯಿನ “ಕೆಳದಿ ನೃಪವಿಜಯ” ಗ್ರಂಥೊಡು ಉಪ್ಪುನ ಆಧಾರೊಡು “ಕ್ರಿ.ಶ.1743 ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಕೆಳದಿ ನಾಯಕೆರ್ನ ಅರಸು ಬಸಪ್ಪ ನಾಯಕೆ ಕಡಲ ಬರಿಟ್ “ಮನೋಹರಗಡ” ಪುದರ್ದ ಎಲ್ಯಕೋಟೆನ್ ಪೆರಿಯ ಪಾದೆದ ಮಿತ್ತ್ ಕಟ್ಟಾವೆ ಅಂಚೆನೆ ದಂಡ್ ಗ್‌ ಮಲ್ಲಾರ್ ಡ್ ಒಂಜಿ ಕೋಟೆ‌ಕಟ್ಟಾಯೆ” ಇಂಚ ಬರೆದುಂಡು.ಆಂಡ ನನವೊಂಜಿ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ‘ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲೊಡೆ ಕೋಟೆ ಮಲ್ಲಾರ್ ಡ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್ ,ಆ ಕೋಟೆ ಜರಿದ್ ಪೋದಿತ್ತ್ಂಡ್ ಅವ್ವೆನ್ ಬಸಪ್ಪನಾಯಕೆ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟು ಮಲ್ತ್ ದ್ ಕಟ್ಟಾಯೆ’
ಕಾಪುದ ಮಾರಿನ್ ದಂಡ್ ದ ಮಾರಿ‌ಂದ್ ದೇ ಪನ್ಪಿನಿ .ಕೋಟೆ ಮನೆ,ಕೋಟೆ ಸೇರ್ವೇಗಾರರು,
ರಾಣ್ಯದಾಕುಲು ಪನ್ಪಿನ ಕುಟುಮೊಲು ಮಲ್ಲಾರ್ ಡ್ ಉಲ್ಲೆರ್ .ಮೂಜಿ ಮಾರಿಗುಡಿಟ್ಲಾ ಅಕಲ್ನ ಸೇವೆ ನಡತೊಂದು ಉಂಡು. ಈ ಜನೊಕುಲು ಕನ್ನಡ ಅಪ್ಪೆ ಬಾಸೆ ಆದಿತ್ತಿನಾಕುಲು.ಅಂಚಾದ್ ಕಾಪುಗು ಮಾರಿ ದಂಡ್ ದೊಟ್ಟಿಗೆ ಬತ್ತಿನ ಘಟ್ಟದ ಮಿತ್ತ್ ದ ಗ್ರಾಮದೇವತೆ ಪಂಡ್ ದ್ ಪನೊಲಿ (ಈ‌ವಿಷಯೊಡು ಬೇತೆ ಮಾಹಿತಿಲು ಇಪ್ಪರೆ ಯಾವು).
ಇತ್ತೆ ಕೋಟೆ ಇಡೀಕ್ಲಾ ನಾಶ ಆದ್ ಪೋತುಂಡು. ಆಂಡ ಕೋಟೆದ ಇಲ್ಲಡ್ ಮಾರಿ ಇಲ್ಲದ ದೇವೆರಾದ್ ಪೂಜೆ ಗೆತೊನೊಂದು ಉಂಡು.ಮಾರಿ‌ಗುಡಿಕುಲೆಡ್ ದರ್ಸನ ಸುರು ಆವೊಡ್ಡ ಹವಾಲ್ದಾರ್ ಪಂಡ್ ದ್ ಪುಡಾಡುವೆರ್(ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್). ಅಂಗಾರೆದಾನಿದ ಪೂಜೆ ಅತ್ತಾಂದೆ ಮಾರಿಪೂಜೆಗ್ಲಾ ಈ ಜನ ವರ್ಗ ಮುಕಿಯಾದ್ ಪೂಜೆ ಕರಿಪುವೆರ್.
ವೈದಿಕ ಕ್ರಮತ ಪೂಜೆಲಾ ನೆತ್ತೊಟ್ಟುಡೇ ನಡಪುಂಡು.
ಲೇಖನ: ಕೆ.ಎಲ್.ಕುಂಡಂತಾಯ…
by 